Η ιστορία του χαρταετού και το έθιμό του στην Ελλάδα

Συντάκτης: Λιάνα Γεωργουλοπούλου, 17/03/2013

 

Καθαρά Δευτέρα χωρίς πέταγμα χαρταετού… δεν γίνεται! Μπορεί, σήμερα, ο χαρταετός να συνδέεται με τα Κούλουμα και την «ανάταση» της ψυχής μετά την Αποκριά, αλλά πριν χιλιάδες χρόνια θεωρούνταν απαραίτητος για την επιστήμη και τις μεταφορές. Από το 500 π.Χ., ο άνθρωπος φανταζόταν να πετάει σαν ένα πουλί, να ξεπεράσει τη βαρύτητα.

Πατρίδα του χαρταετού… η Αρχαία Κίνα!

Οι Κινέζοι ήταν οι πρώτοι που ανακάλυψαν τον χαρταετό! Πριν από 3.000 χρόνια, οι χαρταετοί αποτελούσαν ένα ιερό σύμβολο και κατασκευάζονταν με καλάμια μπαμπού, μετάξι για το πανί και την ουρά… και είχαν τη μορφή δράκου. Από εκεί, ο χαρταετός κατευθύνθηκε προς την Ασία, την Ευρώπη (από τον Μάρκο Πόλο), την Αμερική και την Αυστραλία. Σήμερα, στην Κίνα διοργανώνονται κάθε χρόνο διαγωνισμοί για τον ομορφότερο χαρταετό… σε σχήμα ψαριών, πουλιών, δράκων με πολλές σφυρίχτρες ή σωλήνες πάνω τους. Παράλληλα, στη Βόρεια Ινδία, οι πολίτες συμμετέχουν τη γιορτή "Basant", πετώντας χαρταετούς από τις ταράτσες των σπιτιών τους και προσπαθώντας να κατακτήσουν τον ουρανό μέσα από «μάχες».

Ο χαρταετός ως το πείραμα των μετεωρολόγων

Ο Benjamin Franklin το 1750 είχε την ιδέα να μελετήσει τον ηλεκτρισμό της ατμόσφαιρας, πετώντας χαρταετό εν ώρα καταιγίδας… και δημιουργώντας αστραπές! Παράλληλα,  Φυσικός Alexander Graham Bell το 1890, δημιούργησε τους χαρταετούς-κουτιά που οδηγούσαν προς τον ουρανό τα απαραίτητα μετεωρολογικά όργανα. Σκοπός του να μετρήσει την ταχύτητα του αέρα, τη θερμοκρασία, την πίεση και την υγρασία. Ωστόσο, υπάρχουν στοιχεία που ισχυρίζονται ότι τα πειράματα άρχισαν από την Αρχαία Ελλάδα τον 4ο αιώνα π.Χ από τον Αρχύτα του Τάραντος , ο οποίος μελετούσε την αεροδυναμική επιστήμη.

 

Πετούσαν με τη βοήθεια χαρταετών

Τέσσερις χαρταετοί κατάφεραν να ανυψώσουν από το έδαφος τον Lawrence Hargrave το 1894, δίνοντας του την αφορμή να εφεύρει το ανεμόπτερο και την πρώιμη μορφή του κινητήρα ενός αεροπλάνου. Μετά από περίπου δέκα χρόνια, ο Samuel Franklin Cody κατάφερε να ταξιδέψει μέσα από τη Μάγχη με ένα «μεταφορικό μέσο» που πετούσε εξαιτίας των χαρταετών… Παράλληλα, στις αρχές του 20ου αιώνα, οι χαρταετοί βοήθησαν τους στρατιώτες να σηκώνουν ψηλά τους παρατηρητές, ώστε να βλέπουν από μακριά τους εχθρούς.

Το έθιμο του χαρταετού… στην Ελλάδα!

Η παλιότερη απόδειξη του χαρταετού… αποτελούσε ένα αγγείο της Αρχαίας Ελλάδας που αναπαριστά μια κόρη να κρατά μια λευκή σαΐτα δεμένη με νήμα. Σήμερα, μικροί και μεγάλοι πετούν το χαρταετό όσο πιο ψηλά μπορούν, γεμίζοντας με χρώματα τον ουρανό και χαρά τις οικογένειες. Όμως πέρα από τη διασκέδαση, ο χαρταετός αποτελεί το σύμβολο της ψυχικής ανάτασης, την οποία αισθανόμαστε, όταν καταφέρνουμε μετά από κόπο να σηκώσουμε ψηλά το χαρταετό! Πιο συγκεκριμένα, αυτός χαρακτηρίζει την ψυχική κάθαρση και συνδέεται άμεσα με το πτηνό Αετό, το σύμβολο του θεού Δία, εκφράζοντας παράλληλα την ικανότητα παρατήρησης του ορατού και του αόρατου…

Συμβουλές για το πέταγμα του χαρταετού

Συντάκτης: Άκης Αδαμόπουλος, 17/03/2013

Άλλη μια χρονιά η Καθαρά Δευτέρα θα είναι η μέρα, που οι μπαμπάδες πάνε με τα παιδιά τους για τον χαρταετό. Συνηθίζεται οι μεγάλοι να πετάνε τους αετούς και οι μικρότεροι απλά να χαζεύουν τον ουρανό και να παίζουν. Πρόκειται για ευχάριστη διαδικασία στη φύση, που θα σας χαρίσει ξεγνοιασιά και χαρά. Σας παρουσιάζει συμβουλές για το πέταγμα του χαρταετού.

 

Σωστός χαρταετός

Το υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένο, αλλά και το δέσιμο του, παίζουν συγκεκριμένο και σημαντικό ρόλο. Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες πρέπει να επιλέξετε και τον κατάλληλο αετό. Για παράδειγμα ένας χαρταετός μπορεί να είναι πολύ μεγάλος για να τον σηκώσει ο αέρας. Προσέξτε επίσης τα ζύγια και την ουρά, να είναι ανάλογα του χαρταετού σας. Σε κάθε περίπτωση καλό θα ήταν να έχετε δύο χαρταετούς για κάθε πιθανό άνεμο.

Τοποθεσία

Βρείτε ένα σημείο χωρίς κτήρια, δέντρα, κολώνες, καλώδια της ΔΕΗ και δρόμους. Εάν μένετε στην πόλη υπάρχουν διάφορα μέρη, όπου οι δήμοι διοργανώνουν Κούλουμα και στους οποίους μπορείτε να πετάξετε το χαρταετό σας (π.χ. Λυκαβηττός, Φιλοπάππου, Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας κ.α.). Εναλλακτικά, ιδανική λύση είναι να ταξιδέψετε λίγο έξω από την πόλη σε κάποιο βουνό ή σε μία παραλία.

 

Σχοινί

Αγοράστε αρκετή «καλούμπα» εάν θέλετε ο αετός σας να φτάσει αρκετά ψηλά. Καλό θα ήταν να έχετε προμηθευτεί ένα ζευγάρι γάντια καθώς όταν ο χαρταετός ανέβει ψηλά, το σχοινί μπορεί να κάψει τα χέρια σας. Επίσης, το σχοινί θα πρέπει να είναι γερό καθώς εάν σας φύγει για λίγο, το παιχνίδι θα έχει τελειώσει.

Πέταγμα και αρχή

Στο πέταγμα του χαρταετού, χρειάζεται είτε να πάρετε φόρα (αφού τον έχετε ακουμπήσει κάτω) ή να τον σηκώσετε απότομα από το έδαφος. Όλες αυτές οι τεχνικές είναι αποδοτικές. Μπορείτε όμως να κάνετε το παιδί σας βοηθό στο πέταγμα, βάζοντάς το να κρατήσει πάνω από το κεφάλι του τον χαρταετό. Με το που πετάξει ο χαρταετός, αφήστε σχοινί για να φτάσει ψηλά και στη συνέχεια φροντίστε να κρατάτε το σχοινί άνετο στα χέρια σας. Αφήστε κι άλλο σχοινί αν θέλετε να πάει πιο ψηλά. Αν δείτε πως είναι χαλαρό στα χέρια σας, τραβήξτε το λίγο γιατί προφανώς χρειάζεται περισσότερο άνεμο.

Η ΔΕΗ ανακοίνωσε την ακόλουθη προειδοποίηση για το πέταγμα του χαρταετού:

«Μην επιχειρήσετε να τον απελευθερώσετε τραβώντας τον σπάγκο ή χρησιμοποιώντας άλλα αντικείμενα, ακόμη και ξύλινα και μην προσπαθήσετε να αναρριχηθείτε πάνω στους πύργους ή σε στύλους ηλεκτροφωτισμού, ούτε και σε σημεία που βρίσκονται κοντά σε ηλεκτροφόρα σύρματα.

Σε κάθε περίπτωση που θα χρειαστείτε βοήθεια ειδοποιείστε τις βλάβες του ΔΕΔΔΗΕ ή επικοινωνήστε με το Αστυνομικό Τμήμα της περιοχής.»

Πηγή:

http://www.flowmagazine.gr